De Zeurzusjes gaan naar de tentoonstelling van Ron Mueck in Voorlinden. Dankzij zijn ongekende vakmanschap en ongelooflijke aandacht voor detail, creëert Mueck verbluffend realistische sculpturen. Elk haartje, rimpeltje en porie wordt zorgvuldig weergegeven. Maar zijn werk gaat veel verder dan het perfect weergeven van uiterlijke kenmerken. Elk beeld lijkt emotioneel geladen en wekt empatische gevoelens op. Zijn sculpturen moedigen aan te reflecteren op de cyclus van het leven.
De in Australië geboren beeldhouwer toont vaak figuren op gevoelige momenten en tijdens belangrijke levensfasen, zoals net na de geboorte of in de puberteit. Hoewel ze levensecht lijken, zijn ze nooit levensgroot; eerder verrassend klein of monumentaal groot.
Mueck werkt vele maanden, vaak jaren, aan het perfectioneren van zijn sculpturen. Daardoor heeft hij een bescheiden oeuvre van 48 werken. Dit retrospectief toont zijn artistieke ontwikkeling en omvat zowel zeer vroeg werk als zijn meest recente sculpturen.
Hij werkt als een traditionele beeldhouwer. Hij maakt schetsen op papier en driedimensionale modellen van was of klei om de juiste houding en verhoudingen te vinden. Voor zijn monumentale werken maakt hij ook altijd eerst kleine, gedetailleerde versies, voordat hij de sculptuur op ware grootte maakt. Dat beeld giet hij vervolgens in hars of siliconen. De huidskleur brengt hij aan op de binnenkant en bouwt hij op met dunne, transparante lagen pigment voor een natuurlijke doorschijnendheid. Aan de buitenkant brengt hij de laatste details aan, zoals huidoneffenheden, haren, ogen en natuurlijke kleding.
Ik heb me hier erg op verheugd. Ik bezocht eerder een tentoonstelling in Kunsthal met een paar van zijn werken en schreef een pagina over de kunstenaar bij Inspiratie. Daarop staan ook filmpjes van het maakproces. Ik heb weer zin om goed te kijken naar composities en om foto's te maken van de details in de beelden. Al snel houden de batterijen van mijn fotocamera ermee op. Daarnaast loopt mijn irritatiemeter flink op. Ondanks het tijdslot lopen er natuurlijk andere mensen rond. En net als ik bekijken zij de beelden aandachtig, daarmee in de weg staand voor de foto. Na afloop zie ik dat de foto's van de mensen naast de beelden juist iets toevoegen aangezien hiermee de grootte van het kunstwerk versterkt wordt.
Man in blankets
Op afstand doet niets aan dit hoopje dekens vermoeden wat het werkelijk omhult. Misschien verwacht je na een snelle blik een baby aan te treffen, maar als je beter kijkt zie je dat de kleine figuur een volwassen man is. Met de handen gekruist onder zijn kin, liggend in de foetushouding, lijkt de cocon van dekens op een baarmoeder.
Ghost
Een tiener in een turnpakje leunt tegen de muur. Haar blik is afgewend, oogcontact vermijdend, en haar schouders zijn naar voren gebogen. Het is een meisje met een snel veranderend lichaam, blozende wangen en een ongemakkelijke houding. Haar lengte van meer dan twee meter lijkt haar gevoel van onbehagen nog verder te vergroten.
De sculpturen van Mueck zijn altijd groter of kleiner dan de werkelijkheid. Hij haalt de figuren daardoor uit de alledaagse sfeer en brengt ze onder een vergrootglas. Je bekijkt ze vanuit nieuw perspectief doordat je aandachtiger naar hun houding en gezichtsuitdrukking gaat kijken. De grootte van het werk zorgt dat je je tegelijkertijd bewust wordt van jouw aanwezigheid in de ruimte.
In de klassieke beeldhouwkunst zie je dat de menselijke vorm vaak geïdealiseerd wordt. Ron Mueck kiest voor een intens realistische weergave van gewone mensen, waardoor je eerder een betrokkenheid voelt bij zijn sculpturen.
Man in a Boat
Er is iets vreemds aan deze lijkbleke reiziger. Hij heeft keurig gekamde haren, maar zit naakt in een gebouwde sloep. Met gevouwen armen voor de buik buigt hij zijn hoofd naar rechts en naar voren, alsof hij om je heen wil kijken. Zijn vragende blik wordt versterkt door zijn opgetrokken rechterwenkbrauw. Het kleine formaat van de man benadrukt hoe alleen hij daar zit in de boot. Een gevoel van eenzaamheid omringt hem.
Is het een pas overleden ziel die de wateren oversteekt naar een onbekend hiernamaals? Of een zakenman van middelbare leeftijd gevangen iin een angstige droom? Zoals altijd bij Ron Mueck is elk detail zorgvuldig overwogen en weergegeven, maar is er niet één manier om dit werk te interpreteren.
Woman with Sticks
Kijk naar de krassen en littekens op haar handen, armen en benen. De rimpels op haar voorhoofd, haar eerste grijze haren, de plooien en aderen in haar huid. De manier waarop haar rug kromt terwijl ze worstelt om grip te houden op de bijna onhandelbare bundel takken. Ondanks haar kleine gestalte domineert deze vrouw de ruimte, ze straalt enorme kracht, vastberadenheid en doorzettingsvermogen uit.
De onderwerpen die Mueck behandelt zijn vaak uit het leven gegrepen, maar deze vrouw lijkt van een andere wereld te komen. Ze is niet te herleiden tot een bepaalde tijd of plaats en haar omstandigheden en naaktheid worden niet uitgelegd. In vergelijking tot zijn eerdere werken is deze vrouw niet in zichzelf gekeerd, maar simpelweg volledig in beslag genomen door haar taak.
‘Hoewel ik veel aandacht besteed aan de buitenkant,
wil ik vooral het leven binnenin vastleggen.’
Wild man
In tegenstelling tot de introspectieve aard van de vorige sculpturen lijkt deze gigantische man sterk te reageren op jouw aanwezigheid. Hij kijkt je aan met grote, verschrikte ogen en leunt zelfs iets naar links, van je weg. Met een schijnbaar intense angst grijpt hij zich vast aan zijn kruk, waardoor zelfs zijn knokkels wit kleuren.
Wanneer je om hem heen loopt, zie je diezelfde spanning terug in zijn spieren, van zijn opgetrokken schouders tot in zijn tenen. Hoewel hij met zijn lengte van bijna drie meter niet anders kan dan op je neerkijken, lijkt deze wilde man eerder bang voor jou dan angstaanjagend.
Baby
Deze kleine sculptuur van een gezonde pasgeboren jongen is geïnspireerd op een afbeelding uit een medisch handboek. Daarop werd een baby bij de enkels omhooggehouden, slechts enkele minuten na de geboorte. Mueck heeft het omgedraaid en hem bijna als een religieus icoon aan de muur gehangen.
Dark Place
Misschien komt het werk eerst over als een confrontatie, maar de ogen, die bijna verborgen zijn onder de overhangende wenkbrauwen, vermijden elk oogcontact. Deze man is niet bezig met de kijker. Door de schaal en omringende duisternis kun je deze in zichzelf gekeerde en getroubleerde aanwezigheid observeren.
Mass
Dit landschap bestaat uit honderd reusachtige menselijke schedels. Het werk stelt Mueck bij elke tentoonstelling anders op, afgestemd op het karakter van de ruimte.
De kunstenaar beschrijft de schedel als: 'een complex object, een krachtig en grafisch icoon dat we direct herkennen. Het stoot af en trekt tegelijkertijd aan.' Deze installatie kan volgens hem doen denken aan ziekte, oorlog en gruwelijkheden. Een herinnering aan het verleden en een waarschuwing voor de toekomst. Volgens hem 'zien we in deze stapels een weerspiegeling van onszelf. Dit waren mensen. Mensen zoals wij. Zij zijn wij.'
In Bed
Bijna haar hele lichaam van meer dan zeven meter ligt verstopt onder het beddengoed. Alleen haar armen en hoofd steken boven de dekens uit. Ze staart oneindig in de verte en is volledig in gedachten verzonken. Het is onmogelijk om haar blik te vangen. Toch raak je ervan overtuigd dat haar gedachten de verder lege ruimte onzichtbaar vullen. Doordat je getuige bent van dit intieme moment en op dezelfde ooghoogte staat, voel je je, ondanks haar reusachtige proporties en mentale afwezigheid, persoonlijk met haar verbonden.
Woman with Shopping
Dit sculptuur maakte Mueck nadat hij vanuit een auto een vrouw zag staan bij een stoplicht. Ze had een baby in een draagdoek en droeg zware boodschappentassen. Het tafereel ontroerde hem en snel maakte hij een schets van haar op een parkeerticket als geheugensteun. Die schets leidde tot deze sculptuur van een jonge moeder. Elk detail draagt bij aan het neerzetten van het overtuigende personage: de vermoeidheid op haar gezicht, de manier waarop ze haar baby draagt in haar jas, maar ook haar kledingkeuze en de boodschappen in haar plastic tassen. Daarin zie je thee, een blikje tomatenblokjes, maar ook babyolie en talkpoeder.
Still Life
Een gigantische, geslachte en geplukte kip hangt aan haar poten aan het plafond. Ondanks het formaat lijkt alles echt, van de nauwkeurig nagebootste licht transparante huid, textuur van de poten en lange klauwen, tot aan de druppel die van de snavel dreigt te vallen. Door de uitgestrekte vleugels kun je een kruisvorm herkennen. Hierdoor krijgt het een religieuze bijklank en gaat dit over meer dan een grimmig beeld van een dode vogel aan een haak. Je kunt het bijvoorbeeld verbinden aan ideeën over leven, dood en opoffering.
Big Baby II
Dit is één van de allereerste werken die Ron Mueck maakte als kunstenaar. Vooral in zijn beginjaren was hij veel bezig met thema's als moederschap en geboorte. Ondanks dat het een zeer vroeg werk is, kun je al direct die ongelooflijke aandacht voor details herkennen. Ook werkt hij al gelijk met schaalvergroting om de interactie met de figuur te vergroten.
Michel François - Refenue d'eau
Water glipt door je vingers maar de kunstenaar heeft een manier gevonden om het vast te houden met een alledaags gebruiksvoorwerp. Met honderden zakjes houdt hij hier bijna 500 liter water vast. Want water blijft niet zo makkelijk voorhanden als we denken. In zijn werk verkent François oorzaak en gevolg en hoe handelingen van de mens effect hebben op de status van alledaagse materialen en objecten.
Otto Bol - Helix 5
In de serie Helix verwijst Boll naar de vorm van de tekening van de sculptuur, die doet denken aan een slakkenhuis, en naar de spiraal die het denkpatroon van de kijker volgt.
Abraham Poincheval - Walk on Clouds
De performance start met een tentje dat eenzaam door de lucht zweeft tussen de wolken. Daarin wordt Abraham wakker. Wanneer hij even later de tent uitstapt, zet hij zijn eerste stappen in de wolkenlucht. Op enkele honderden meters hoogte, hangend aan een heteluchtballon, ervaart hij hoe het is om te lopen zonder de vertrouwde aarde onder zijn voeten.
Zus en ik zeiden het al eerder tegen elkaar, maar ik zie het bevestigd als ik de foto's bekijk. In het museum ben ik meer bezig met het maken van een mooie foto, met het schrijven van een stukje voor deze website, met mensen die in de weg lopen dan met de kunstwerken zelf. Ik kijk naar de foto, te weinig naar de kunst. Te weinig ervaren, te veel vastleggen.
Informatie op deze pagina komt van:
* Ron Mueck - Voorlinden + de brochure