Op station Grou-Jirnsum ontmoet ik Mark die daar in de buurt op bezoek is bij een vriendin. Samen gaan we in deze omgeving op dorpentocht. Soms mis ik een eigen rijbewijs. Er zijn regio's in Nederland die moeilijk te bezoeken zijn met openbaar vervoer, zoals delen van Zeeland en Friesland. De bus rijdt eens per uur, of is een belbus. En een belbus vereist planning, want die moet je een uur van tevoren vastleggen. Maar vandaag dus per auto. We rijden over de gele en witte weggetjes op de kaart. Van Irnsum naar Reduzum via Bears, waar ik eerder was vanwege een metalen kathedraal, naar Jorwert. Officieel heet het Jorwerd, in het Fries eindigt de plaatsnaam op een t.
Het dorp is ontstaan op een terp. Het kreeg bekendheid buiten Friesland nadat Geert Mak een boek schreef over het dorp: Hoe God verdween uit Jorwerd. Ook de schrijver Slauerhoff besteedde tijd in het dorp, bij de domineesfamilie in het bijzonder. Hij had sterke gevoelens voor één van de dochters. En de Nederlandse speelfilm Iris is hier deels opgenomen. Vorig jaar telde het dorp 335 inwoners. Ik weet niet of er inmiddels mensen zijn bijgekomen, er is wel minimaal één persoon minder. Terwijl wij rond de kerk lopen scheppen twee mannen zich in het zweet bij het graven van een graf.
Via Baard en Skrins komen we terecht in Hinnaard (officieel Hennaard). Vorig jaar woonden hier zo'n 45 mensen, waarvan de helft in nabijgelegen buurtschappen. Een paar woningen staan rond een terp met in het midden een begraafplaats en een klokkenhuis. Dat klokhuis komt uit 1870 en staat op de plek van de voormalige kerk.
En ja, vooral graven op bovenstaande foto's. De sfeer van een geheel dorp laat zich moeilijk vastleggen. De kerk staat vaak op een terp en vormt ook meestal het middelpunt, is de blikvanger. En ik hou zo van die mooie verweerde stenen.
Via het nog kleinere en charmante dorp Iens (Edens) en dorpen met namen als Fatum en Tzum rijden we naar Franeker. We lunchen in Brasserie De Stadstuin, een voormalige koffiebranderij, mooi ingericht en met een prachtige binnentuin. De brasserie hoort bij het Eise Eisinga planetarium, waar ik ooit als kind met mijn familie geweest ben.
In Marsum, net boven Leeuwarden, staat het Poptaslot en daarnaast het Popta Gasthuis, een vrouwengasthuis (foto links). De laatste bewoner van het slot, dr. Popta, schreef in zijn testament dat: "niet alleen Weduen, maer ook ongetrouwde Vrouwen ofte bejaerde Doghters in mijn Gasthuijs mogen wonen van allerhande Religiën". Ze moesten wel "stil, zeedigh, vreedsaem en eerbaer" zijn, "sonder door kivagien off andersins, in mijn Gasthuijs eenige onrust te causeren". Tegenwoordig bestaat het gasthuis uit 27 woningen, die nog voornamelijk door vrouwen bewoond worden.
Op de terugweg rijden we door Terhorne (Terherne). Daar bevindt zich het Ervarium van het Kameleonavontuur, de bewoners menen dat in dit dorp de kinderboekenserie de Kameleon gesitueerd is. Na eten in Lemmer rijden we via de Flevopolder terug. Bij een kruispunt staat op alle lantarenpalen een ooievaar. Een prachtig einde van een mooie dag.