Mijn zus en ik gaan een midweek naar Spier, gelegen naast het Dwingelderveld in Drenthe. Het wordt een week waarin ik weer lucht krijg, waarin ik opnieuw leer kijken. Op de heenweg maken we een stop in Hasselt, een genoeglijk stadje met mooie gedichten op de muur.
foto: Noortje
We slapen in een natuurhuisje, in een bedstee, een heerlijke plek waar we ons meteen thuis voelen.
We fietsen naar Beilen, via een mooie route langs de Makkumerplas en het Terhorsterzand, tussen de heidevelden en de koeien.
De volgende dag fietsen we naar Natuurpoort Spier en lopen vanaf daar de witte paaltjes route. Deze wandeling voert door een bos dat vanaf 1925 in Dwingelderveld is aangeplant. Vroeger werd hier turf gestoken. We zijn op een zomervakantie, ik ben verbaasd door alle paddenstoelen die we al zien.
Gele aardappelbovist, hoort tot de stuifzwammen, vanwege de massale uitstoot van sporen. Het ‘stuiven’ gebeurt vanuit een klein gaatje bovenin de zwam.
Ze zijn giftig.
Dan is daar opeens een zonnestraal die een paarse paddenstoel belicht. Een paar minuten later is de straal al weer weg. Alsof er even een lampje aanging om onze aandacht te trekken.
Amethistzwam, ook Rodekoolzwam genoemd, uit het geslacht fopzwammen. Ze kunnen sterk verbleken als ze opdrogen, vandaar de naam. Alleen het hoedje is eetbaar.
Schotelrussula. Ik dacht eerst een vliegenzwam maar deze witte stippen zitten er niet standaard, maar is schade.
Volgens Obsidentify is dit de Fraaie Gifgordijnzwam, één van de giftigste paddenstoel in Europa.
En dit zou de Roodbruine slanke amaniet zijn, maar daar is de app helemaal niet zeker van. Ik vind 'm gewoon mooi.
Een klein deel van de wandeling voert over een vlonderpad. Helaas niet over water, maar toch reuze avontuurlijk.
Geen idee welke paddenstoelen dit zijn. De app komt er niet uit en ik heb geen zin om op internet te speuren naar de juiste soort.
foto boven: Kleverig koraalzwammetje, leeft van dood materiaal
foto onder: waarschijnlijk een Gewone zwavelkop.
foto boven en onder: waarschijnlijk ook Gewone zwavelkopjes
De volgende dag fietsen we door een ander deel van het Dwingelderveld. Langs de schaapskudde, het vogelkijkscherm en de radiotelescoop. Langs het Moordenaarsveen en de Davidsplassen, bijzonder voor ons omdat onze vader zo heet.
En dan ziet mijn zus een wat zij denkt papaver-bolletje en als ze bukt ziet ze de spin met de prachtige kleuren (foto midden onder). Het blijkt een wespspin, ook wel wespenspin of tijgerspin genoemd. Dit is een vrouwtje, die zijn groter en kleurrijker dan het mannetje. Ze heeft een zwart achterlijf met heldere gele, witte en diepzwarte grillige banden, vooral vlak voor het afzetten van de eitjes is het achterlijf sterk opgezwollen. De buikzijde van het achterlijf heeft twee gele strepen in de lengterichting.
Het mannetje van deze soort kan hooguit twee keer paren omdat hij bij het paren een van zijn twee genitaliën in het vrouwtje laat zitten. Dat verkleint de kans dat andere mannetjes zich succesvol kunnen voortplanten met het vrouwtje. Mannetjes weten een onsuccesvolle bevruchting te vermijden door een maagdelijk vrouwtje te verkiezen. Zo'n vrouwtje scheidt een specifiek feromoon uit dat opgepikt wordt door mannetjes.
Het mannetje wordt echter na de paring vrijwel altijd ingesponnen en later opgegeten door het vrouwtje zodat een tweede paring eerder uitzonderlijk is. Hij dient het vrouwtje tot voeding, wat de ontwikkeling van zijn nageslacht ten goede komt. Als het mannetje geluk heeft is het vrouwtje pas verveld, dan zijn haar kaken nog zacht en maakt hij de grootste kans om te paren zonder opgegeten te worden voor zijn sperma is afgegeven.
Een mannetje leeft aanzienlijk korter, nadat hij volwassen is slechts enkele dagen. Ongeveer een maand na de paring, rond augustus, worden de eitjes afgezet in een relatief enorme, gelige eicocon. Een cocon bevat honderden eitjes en wordt door het vrouwtje bewaakt tot ze sterft. Ongeveer een maand nadat de cocon is gesponnen komen de jonge spinnetjes uit het ei, maar verlaten de cocon pas in maart van het volgende jaar (informatie van Wikipedia).
De volgende ochtend fietsen we om 06.15 uur naar de Makkumerplas om daar de zonsopgang mee te maken. We vinden onszelf reuze stoer en worden zo blij van alles wat we ontdekken.
foto: Noortje; Gewone dopheide
foto: Noortje
En dan zie ik opeens weer een wespspin, maar dan nu de buikzijde (foto linksboven). Ik citeer wederom WIkipedia: De wespspin hangt altijd ondersteboven in het wielweb, dat te herkennen is aan de twee extra zigzag matjes die straalsgewijs vanuit het centrum zijn aangebracht. Deze worden het stabiliment genoemd. De exacte functie hiervan is niet precies bekend; zo zouden de witte banden insecten aantrekken door uv-licht te weerkaatsen, ook is geopperd dat door het stabiliment het web zichtbaarder is voor grotere landdieren, die er minder snel doorheen lopen en het web vernielen. Het stevige web kost de spin meer moeite om te bouwen dan soorten zonder stabiliment. Als een te zware prooi in het web terechtkomt, bijt de spin snel de draden door zodat de prooi niet het hele web vernielt. Het web wordt vanwege de voorkeur voor sprinkhanen dicht boven de grond tussen grashalmen en stengels gespannen.
Waarschijnlijk zijn dit (foto rechtsboven) de rupsen van een dagpauwvlinder. Jonge rupsen leven in groepen, volwassen rupsen leven alleen.
Rietkruisspin. Wij moeten vooral denken aan een Aziatische tekenfilmfiguur.
Foto rechts: Noortje
waarschijnlijk een Gewoon Vuurzwammetje.
's Middags rijden we via Appelscha, wat erg tegenvalt, naar het natuurgebied Fochteloërveen, op de grens van Friesland en Drenthe, bij het dorp Veenhuizen. Het is één van de weinige en best bewaarde hoogveengebieden in Nederland. De wandeling is mooi maar wat eentonig. Wel van die prachtige lijsterbessen met die felrode kleur die al van een grote afstand de aandacht trekt.
De laatste dag alweer. Prachtig weer, we maken een wandeling door het Mantingerveld. Vier kleine natuurgebieden ten noorden van Hoogeveen zijn samengevoegd tot een groot aaneengesloten heidelandschap. Het gebied staat vol jeneverbessen.
foto midden en rechts: Noortje
foto's links en midden boven: Noortje
Tenslotte nog een bezoekje aan De Luie Tuinman, in Ruinen. Een geweldige kwekerij met tuincafé.
