Stedelijk museum Schiedam

Met mijn zus ga ik naar de tentoonstelling Realisme nu in het Stedelijk museum Schiedam. Bij het laatste kunstwerk krijgen we, liggend op de grond, heerlijk de slappe lach. Een foto waar ik naar kan blijven kijken, ik word er steeds weer opnieuw blij van. 

In de tentoonstelling is recent werk te zien van 33 hedendaagse Nederlandse kunstenaars. Op de muur staat geschreven: 'Realistische kunst gaat in eerste plaats over kijken. Realistische kunstenaars vertalen, ieder met zijn of haar specifieke verbeeldingskracht, wat zij met hun ogen waarnemen, in schilderijen, gedichten en beelden. Soms rauw, soms lieflijk; soms heel herkenbaar, dan weer bijna abstract. Het gaat er niet om de werkelijkheid zo virtuoos mogelijk te verbeelden. Het gaat niet om 'mooi', maar om 'echt'. 

Foto boven: Robin Speijer - Sonny and Red
Ze is gefascineerd door geweven en gebreide stoffen, door de plooien en de lichtval op het materiaal. Door sterk in te zoomen op een detail en dat vervolgens uit te vergroten, laat ze de kijker als het ware verdwijnen in het schilderij. Prachtig, zo gedetailleerd geschilderd. 

Foto onder: Sarah van Sonsbeeck - Moment of Bliss
De installaties van Sarah van Sonsbeeck zijn onmiskenbaar stil. Ze probeert stilte te vangen of toont juist aan hoe een gebrek aan stilte een gemis is. Zo meet ze dat haar ruziënde buren zo’n tachtig procent van haar woning in beslag nemen. Dat deel van haar huur vraagt ze dan ook terug bij hen. In dit museum wordt met een lichtinstallatie het raster van het raam geprojecteerd op de vloer. 

Foto boven: Daan de Jong - Rapsodie du Bouquet
Herinnering aan avonturen in de Gard in Zuid-Frankrijk. Zelfportret. Ongelofelijk, dat dit geen foto is, dat landschap. 

Foto onder: Koen Vermeule - The Call
Deze kunstenaar laat vaak momenten zien waarin de geschilderde figuren, veelal jonge mensen, in zichzelf zijn gekeerd, in gedachten verzonken, verloren in hun spel. "Mijn onderwerpen zijn vaak heel vluchtig, een seconde later kan het voorbij zijn."

Claire Harvey - Easily Removable People
Claire Harvey schildert minuscule figuurtjes op tape die steeds in een andere samenstelling worden gepresenteerd. Vaak in zichzelf gekeerde mensen die staan te wachten, kijken, lopen. Vaak op de rug gezien, alsof ze zich van je afwenden in een behoefte om met rust gelaten te worden. Ik zou er mijn hele huis mee willen vullen. 

Foto links: Nico Heilijgers - Qué Calor
Bij het zien van dit werk moet ik meteen aan een foto (boven) denken die ik in 2006 maakte in Madrid

Paul de Reus - Lichtje (Abdelhak Nouri)

Efrat Zehavi - De Ander
"Ik woon al jaren in het centrum van Rotterdam. Dagelijks kijk ik gefascineerd naar de variaties in gezichten om me heen - meer dan 170 nationaliteiten telt de stad! Achter elk gezicht schuilt een levensverhaal. Ik wil erachter komen: Waar komen ze vandaan? Wie zijn ze? Waar gaan ze heen?"

Eline Peek - Private (boven) en Dreamer (rechts)
Dit portret hoort bij de serie Facing Me, waarvoor Peek zichzelf als uitgangspunt neemt. Als tegenwicht voor de hedendaagse selfie-cultuur, waarin we steeds op zoek zijn naar het 'ideale plaatje', is Peek juist op zoek naar het kwetsbare, het vergankelijke en het verontrustende. Ondanks het grote formaat is dit portret vooral een intiem beeld van de kunstenaar.  

Met je neus boven op het doek zie je hoe de huid opgebouwd is uit verschillende, transparante lagen.

Robin Kolleman - Don't look now
Met dit werk maakt Robin Kolleman een statement over het westerse vluchtelingenbeleid. 'Al een tijdje ben ik diep geraakt door het lot van de vluchtelingen die de oversteek over de Middellandse Zee wagen'. Twee dodenmaskers, drijvend in de Middellandse Zee, zijn te zien, samen met de eindeloze lijsten met opsommingen van namen, doodsoorzaken en plaatsen van herkomst. Om het werk kracht bij te zetten, heeft de kunstenaar een vuist van gips gemaakt, die je in de museumwinkel kunt kopen.

Diverse kunstenaars - A Paper Monument for the Paperless Himmelsbach, een sociaal artistiek maatwerk, was initiatiefnemer en verzamelde een groep van 15 kunstenaars die portretten maakten in houtgravures. Dit project is opgezet ter promotie en steun aan de papierloze / ongedocumenteerde vluchtelingen in Nederland, door hen letterlijk een gezicht te geven. 

Migranten worden als indringers beschouwd, ze worden in gevangenissen opgesloten. De portretten in hun dossiers zijn vluchtige kiekjes. Systematisch, bijna industrieel, aan de lopende band genomen. Dit papieren monument schenkt juist warmte en tijd aan het portret. Een kunstenaarshand, houtskool schets, zwaar gutswerk tegenover kille bureaucratische procedures.

Ze zullen in de straten van de Randstad geplakt worden. Zodat voorbijgangers dagelijks herinnerd worden aan deze groep mensen die leven in de anonimiteit.

Op zolder een tentoonstelling van Theo Gootjes, bekend om zijn zwart-witte politieke tekeningen. Hierboven een tekening over uitgeprocedeerde asielzoekers. Hij maakte ook een Gootjesbijbel (foto rechts). Hij schrijft het Oude Testament over en illustreert elke 2 pagina's met een tekening.

In een andere vleugel is een zaal ingericht met Troostkunst uit Schiedam. Toen de deuren van het museum vanwege corona sloten deed het museum een oproep: Wat kunnen we doen? Hoe kunnen we mensen steunen? Ruim 50 Schiedamse kunstenaars gaven gehoor aan de oproep. Ze stuurden een foto in van een kunstwerk dat een moment van troost kon bieden. Daarvan werden affiches gemaakt die mensen bestelden en achter ramen werden gehangen. Nu worden de originele kunstwerken getoond


Een aantal zalen hebben het thema 'Achter de stilte van corona' gekregen. In opdracht van het museum brengt Margi Geerlinks de stad in beeld in de eerste maanden van de uitbraak van het virus. Met haar camera legt ze het leven achter de crisis vast. Het verdriet en de onzekerheid, maar ook mooie momenten van veerkracht en verbondenheid. 

eigen video: Zoro Feigl - Zwermen 
Honderden ronde kogeltjes bewegen als een zwerm vogels door de lucht. Hoe ontstaat hun beweging? 

Een geweldige ervaring om onder dit werk te liggen. Als ik de geluiden van de mensen om me heen wegdenk waan ik me een stuk jonger, liggend in het gras, kijkend naar de wolken. Met het zwiepende geluid van de vleugels van de vogels die in prachtige formaties de vrijheid bespelen. Soms droom ik dat ik kan vliegen en dan voelt het net zo. Glijden door de lucht.