Hans Eijkelboom / fotografie / Inspiratie

Hans Eijkelboom (1949) is een in Arnhem geboren beeldhouwer, conceptueel kunstenaar en bovenal fotograaf. Op Apunto Gallery staat het volgende over hem geschreven: Hij volgde opleidingen aan de academies van Den Bosch en Arnhem en was onderdeel van Ateliers ’63 in Haarlem. Hij interesseert zich sterk voor identiteit. Als fotograaf boeit hem vooral het vermogen van de camera om patronen en verbanden bloot te leggen door het seriematige van het medium fotografie.

Wellicht het meest bekend zijn zijn in moderne binnensteden gefotografeerde portretten waarin hij de relatie tussen het individu en de sociale wereld om hem heen becommentarieert. Wat hij ziet is de wens een individu te zijn en de 'onvermijdelijkheid' van het conformisme. Dit toont Eijkelboom vaak door individuele portretten te rangschikken in strakke ordeningen, 'inventarisaties'.

'Typologieën van de vrije wil' noemt Eijkelboom deze series van bijna identiek geklede en uitgedoste mensen met gevoel voor ironie. Om deze series te maken fotografeerde Eijkelboom decennia lang iedere dag tientallen mensen in Nederlandse steden en na 2007 ook in allerlei wereldsteden zoals Tokio en New York. Geïnspireerd door fotografen en kunstenaars als August Sander, Jan Dibbets, Ger van Elk en Bernd Becher maakt hij zijn Fotonotities van de stedelijke medemens door, met een hand op de knop van zijn draadontspanner in zijn zak en een camera onopvallend voor de borst, een tijdsbeeld vast te leggen.

Parijs, 21 oktober 2006, 16.00u - 17.30u

Amsterdam, 11 april 2009, 13.45u - 15.30u

Amsterdam, 10 november 2013, 13.30u - 16.30u

Rotterdam, 22 november 2004, 12.00u - 16.00u

Ook in zijn eerdere conceptuele werk uit de jaren zeventig maakte Eijkelboom series rond identiteit. Bijvoorbeeld met hemzelf als de avontuurlijke hoofdpersoon in geënsceneerde scenes gebaseerd op reclames voor sigaretten en alcohol. Ook poseerde hij als “de ideale man” in op basis van ideeën van vrouwelijke kennissen hierover geconstrueerde scenes met hemzelf in de hoofdrol. In een andere serie poseert hij als de persoon die vroegere bekenden dachten dat hij zou zijn geworden tien jaar nadat ze het contact waren verloren: bijvoorbeeld als boswachter, nietsnut of hulpverlener.

New York City

Amsterdam, 10 december 2011, 12.50u - 15.00u

Over zijn eigen werk: “In de eerste jaren ben ik alleen maar met mezelf bezig geweest. Toch begon ik steeds meer te voelen, hoe graag ik het ook wilde ontkennen, dat ik een product ben van de cultuur en maatschappij waarin ik leef. Zo is het idee ontstaan voor de Fotonotities: ik wilde weleens op langere termijn zien waarvan ik het product ben. Iedereen voert dezelfde menselijke strijd: Wat is van mijzelf en wat is van de cultuur waarin ik leef?”

Amsterdam, 10 mei 2008, 14.00u - 16.00u

New York City

In het najaar van 2017 bezocht ik in het Fotomuseum Den Haag een retrospectief met zijn werk. Op hun site staat het volgende: Al meer dan 25 jaar fotografeert Hans Eijkelboom de rusteloze massa’s die in binnensteden aan hem voorbij trekken. Met zijn camera voor de borst zoekt hij naar relaties en overeenkomsten in uiterlijk en gedrag van toevallige voorbijgangers. In de series die zo ontstaan springen de overeenkomsten als eerste in het oog: groene parka’s met blauwe spijkerbroek, denim rokjes met zwarte leggings, Rolling Stones t-shirts of mouwloze ruitjeshemden. Pas in tweede instantie zie je ook de moeite die iedereen heeft gedaan om een eigen combinatie te vinden of op een andere manier een eigen draai te geven aan het dominante modebeeld van het moment. Dit werk, dat inmiddels uit een kleine 6000 Fotonotities bestaat, laat zien hoe moeilijk het is om binnen de kaders van de consumptiemaatschappij onze behoefte aan eigenheid vorm te geven.

New York City, 7 november 2007, 14.00u - 15.30u