| Naam | Valse Wals |
| Genre | film |
| Regie & scenario | Mark de Cloe |
| Hoofdrolspelers & scenario | Ria Marks, Titus Tiel Groenestege |
| Jaar | 2005 |
Video
Er is geen online video op YouTube te vinden. Wel kun je een fragment bekijken op Bol.com. Klik daar op de tweede afbeelding.
Inhoud
Een kroeg ergens in een Europese havenstad. Een serveerster poetst tafels, leegt asbakken en veegt de scherven van de vorige avond op. Wanneer de deur openzwaait en een man binnenstapt, verstijft ze. Ze danst, gebaseerd op de gewelddadige Apache Dans, met de zeeman die zich niet kan binden. De tonen van een wanhoopswals drijven hen langzaam in elkaars armen. Het verleden wordt opgerakeld en uit de as van een voorbije liefde laaien de vlammen plotseling hoog op.
Mark de Cloe bewerkte het theaterdrieluik Valse wals, Bankstel en Zucht van muziektheatergezelschap Orkater. Zonder tekst verbeelden Orkater-acteurs Marks en Groenestege gepassioneerd dansend, versuft hangend en uiteindelijk traag sloffend drie stadia van een liefdesgeschiedenis. Wat vol vuur in een zeemanskroeg is begonnen schuurt vervolgens langs de jarenlange sleur die toeslaat op het echtelijk bankstel en eindigt tenslotte verward in een wereld waar de twee bejaarden geen grip meer op hebben, verdwaald en verloren in een dynamische stad. Geen theaterregistratie maar een lyrische, absurdistische en tegelijk nadrukkelijk beheerste kijk op een liefde.
Net als in het theaterstuk worden de rollen van de vrouw en de man gespeeld door Orkater-acteurs Ria Marks en Titus Tiel Groenestege, die zwijgend de verschillende fasen in hun leven als stel opvoeren. Subtiel acteerwerk wordt afgewisseld met slapstick en vloeiende bijna-dans.
Meningen
Emy Koopman op Cinemagazine.nl:
Met Valse wals verfilmde regisseur Marc de Cloe (bekend van verschillende Boy Meets Girl Stories-afleveringen) Orkaters theaterdrieluik Valse wals/Bankstel/Zucht. Het stuk wordt gevolgd in drie delen: ontmoeting, relatie en levenseinde. In het eerste deel laten de hoofdrolspelers (Ria Marks en Titus Tiel Groenestege) elkaar passievol alle hoeken zien van het zeemanscafé waar de vrouw werkt. In het tweede deel zitten ze als stel op de bank in een huiskamer en in het derde deel sjokken ze als zwaarbepakte bejaarden door het drukke verkeer. De passie van het eerste deel is onnederlands, maar de zee en de lucht heeft wel die Hollandse grijsheid. Die grauwe kleuren contrasteren met wat De Cloe de kijker lijkt te willen zeggen: dat het zich allemaal in Spanje afspeelt.
Waar het zich afspeelt doet er misschien ook niet zo toe, dat er zowel in Holland als in Spanje is gefilmd kan ook juist het idee van koud-warm benadrukken. Want ‘Valse wals’ gaat van grote emoties naar kleine en weer terug. De manier waarop De Cloe dit doet een verhaal apart. Het begint al in de openingsscène waarin de camera langzaam op en neer beweegt met als achtergrondgeluid de zee. Je krijgt het idee dat het café waar de serveerster de vloer aan het dweilen is een schip is, maar tegelijkertijd is het effect letterlijk misselijkmakend. Vele effecten worden in Valse wals toegepast, met wisselend succes. Als het beeld stilstaat en vervolgens vervaagt doet dat toch teveel denken aan foute jaren 80 series. Maar bijzonder leuk is bijvoorbeeld de scène waarin de man zijn vrouw terugspoelt met de afstandsbediening. En bijzonder mooi is de scène waarin het tweetal- als bejaarden- heel rustig danst op een perron, terwijl om hen heen reizigers komen en gaan. Regisseur De Cloe past naast visuele trucjes ook veel geluidstrucjes toe. Zo is er een hilarische scène waarin het geluid van het inschenken van de thee voorafgaat aan het werkelijke inschenken ervan en waarbij het roeren in een kopje de hele bank doet verschuiven. De geluidsband is sowieso erg sterk, met passende jazz- en tangodeuntjes op de momenten waarop gedanst wordt.
De geluidsband moet dan ook wel sterk zijn, want in de film wordt geen woord gesproken. Er wordt des te meer gedanst en geacteerd. Ria Marks en Titus Tiel Groenestege zijn briljant in hun rollen, vooral met het vrouwelijke personage leef je helemaal mee. De choreografie is indrukwekkend, je gaat als kijker duidelijk de parallel zien tussen de dans en een relatie: aantrekken en afstoten, meegesleept worden of achtergelaten. Met inventieve situaties (zoals een bed op wielen) creëert De Cloe een bijzonder, symbolisch werk. Het ligt voornamelijk aan enkele misbruikte effecten en het vaak kunstmatige lichtgebruik dat Valse wals geen meesterwerk is geworden.
Inspiratie
Prachtig subtiel spel, vooral van Ria Marks. Af en toe doet het me denken aan het afstudeertoneelstuk wat ik schreef, Coma, wat ook is opgevoerd. Het ging over meerdere stellen die rondlopen in Ikea om daar een bank uit te zoeken. Maar ik had taal nodig, veel taal. In de jaren na mijn opleiding ben ik qua interesse steeds meer gegaan richting muziektheater, danstheater, waarbij nauwelijks tekst nodig is. Valse Wals is een heel goed voorbeeld van de kant die ik op zou willen gaan.
