De Tempelhof

De Tempelhof is een creatie van het kunstenaarsduo Huub en Adelheid Kortekaas. Op hun website staat: 'In de zomer van 1965 ontmoeten Huub en Adelheid elkaar in de Winssense uiterwaarden in het Land van Maas & Waal  en vanaf dan werken zij als autodidact beeldend kunstenaars intensief samen. In ’69 trouwen ze en gaan wonen op kasteel Doddendaal, waar Huub vanaf dat voorjaar woont en werkt als beeldend kunstenaar. Tot hun coming-out in 1999 verschijnt al het werk helaas alleen onder de naam Huub Kortekaas naar buiten. Pas daarna profileren zij zich meer en meer naar buiten als kunstenaarsduo. Zij zijn hiermee een schoolvoorbeeld van de veranderingsprocessen van een patriarchale samenleving naar een gelijkwaardige man-vrouw relatie ook in de kunst. Op Doddendaal worden ook hun beide kinderen Femmigje en Tjebbe geboren. Huub, onderwijzer en filosoof en bron van het gedachtegoed. Adelheid studeerde tuinarchitectuur met een passie voor architectuur. Zij verbeeldt met haar oorspronkelijke ongebreidelde creatieve fantasie de kunst naar de aarde. Vanuit hun sociaal maatschappelijke betrokkenheid ontstaat een idealistische dynamische en creatieve samenwerking. Hieruit ontstaat een omvangrijke verbindende universele beeldtaal'.

Hun website staat vol met taal die ik niet begrijp of voor mij te zweverig is, een selectie hieronder.

diverse Engelen, ook wel Engelmensen of Engel-ikonen genoemd

'De Engel in het spanningsveld tussen het mannelijke en het vrouwelijke, vanuit het bewustzijn dat we op de eerste plaats mens zijn. De Engel/Mens, kenner van het diepste zelf, voorbij alle religies, straling van het bewustzijn, poëzie, geluk, stilte, contemplatie, verwondering, verbinding, brenger van licht'.

onderdelen van de Zinken Tempeltuin

'Als kunstenaars willen wij als inspirators en bruggenbouwers middenin de samenleving staan. Een groeiproces van Ik naar Wij in de bewustwording dat wij deel zijn van het grote geheel en dat we medescheppers zijn op deze aarde en de gezamenlijke verantwoordelijkheid die dit nieuwe levensgevoel met zich meebrengt. Ons bewustzijn wordt een creatief deelnemend bewustzijn, een overgang van individueel denken naar universeel denken'. 

Als we voor het beeld op de foto rechts staan komt de kunstenaar naast ons staan. Huub Kortekaas vertelt ons dat hij inspiratie haalde uit de kruisiging van Jezus, maar dat dat beeld een zware last weergeeft, dood. Met zijn variant wilde hij het 'geven' centraal stellen, openheid, leven. 

op de voorgrond: potplanten van corten-staal; op de achtergrond: muur met Gouden Planten

'De Plant werd het symbool voor de mens groeiend vanuit het donker van de aarde naar het licht. Een klein gouden Kiemplantje werd de metafoor van de gouden vonk van het intrinsieke verlangen om de mens te worden die we in diepste wezen willen zijn. In de tere kiemplantjes herkennen zij het verlangen van de mens zich te ontplooien. Zo wordt het kiemplantje een belangrijk icoon in hun organische beeldtaal, de metafoor voor het verlangen van de mens te worden wie hij of zij in diepste wezen is'.

'De Zetels geven uitdrukking aan de magistrale dimensie van de natuur en krijgen soms een bijna menselijke uitstraling'. Hun bloemen in zetels worden voor mij mensen aan wie ik woorden zou willen geven in een verhaal. 

Het grootste deel van de bezoekers is ouder, vrouw en draagt een rieten hoed. Zus en ik lopen met een fototoestel, veelvuldig te knippen. Tijdens de pauze praten we erover dat we allebei bloedchagrijnig zouden zijn als we geen foto's hadden mogen maken. En dat is best raar. Kijken we nog? Zien we nog wat er te zien is? Of zijn wij net als toeristen die alles door hun lens bezien en thuis bij het terugkijken pas zien waar ze geweest zijn? 

Zetels

'In 1999 bouwden zij De Tempelhof. Het complex is meer dan het stelselmatig doorvoeren van een organische beeldtaal. Deze wordt toegepast binnen een symbolische maatvoering. De haag is 3,33 meter hoog, precies gelijk met de Potplanten en Tempels van corten-staal die als kunstwerken in de tuin staan. Het hele complex is doortrokken van de getalsverhouding 33 + 33 + 33 + 1 = 100. Zo staan er 99 bomen in de tuin en er zijn twee ‘akkers’ met 33 gestucte kiemplanten op de voorgevel. Deze verwijzen naar het grote verbindingsproject, de Wereldakker: The Unifying Spiritual Field of the World. De getalsymboliek wordt gecombineerd met consequent materiaalgebruik. Huub en Adelheid werken in staal, kunststof en brons. Deze zijn in de vertrekken veelal gecombineerd met hergebruikt hout.

Naast diverse grote projecten maakten zij vele monumentale beelden, die veelal werden uitgevoerd in corten-staal. De filosofie achter hun werk is in 2012 verwoord in het Manifest Utopia: Het Leven als Kunstwerk. Twee mensen verbonden door de droom om een universele beeldtaal te ontwikkelen en het leven te leven als een uniek avontuur gebaseerd op de aloude levensvragen: Wie ben ik, Wat is de zin van het leven en Hoe geef ik dit leven vorm'. 

'De beeldtaal die zij gebruiken, de plant als metafoor voor de mens, komt in de Tempelhof overal terug. In de tuin zijn niet alleen de kunstwerken, maar ook de buitenmeubels en de ‘folly’, een bouwsel zonder verdere functie in de vorm van een bloemknop met in de kern een gouden bloem, vormgegeven vanuit de organische vormentaal. Binnenshuis domineert de eigen beeldtaal in onder meer tafels, embrassen of gordijnhaken, kroonluchters, bedden en deurklinken. De deuren van het stalen fornuis in de keuken zijn voorzien van kiemplantjes en grote organische knoppen. Ook in de vloeren keert de vormgeving terug. En er wordt hard gewerkt aan een eigen servies en bestek. De kunstenaars blijven zoeken naar de verdere samenhang tussen kunst, architectuur en interieur.

In de Tempelhof gaan wonen en werken samen: de leefruimtes gaan over in bibliotheek en atelier. Niet voor niets noemen Huub en Adelheid het een ‘laboratorium’. De Tempelhof zien zij als een plek voor filosofische bespiegelingen: een plek waar het nieuwe denken alle ruimte krijgt. Er kunnen kleinschalige brainstorm- en bedrijfssessies plaatsvinden. Het bevlogen kunstenaarsduo wil dat het eigentijdse woonhuis annex atelier vooral een inspirerende ontmoetingsplaats is'.

Het kunstenaarsduo heeft zich laten inspireren door de humanistische filosofie Ubuntu, uit het zuidelijk deel van Afrika. Deze filosofie draait om toewijding in het geven en nemen, om menselijkheid. Het idee is dat een mens alleen gelukkig kan zijn als anderen dat ook zijn en dat een mens zelf lijdt op het moment dat deze een ander ziet lijden. Op die manier zijn we allemaal met elkaar verbonden en hoeft niemand jaloers of wraakzuchtig te zijn. Met Ubuntu is het daarom makkelijker om te delen, in materiële en immateriële zaken, te vergeven en in te grijpen bij onrecht dat een ander aangedaan wordt. Om zelf tot ontplooiing te komen zal je eerst anderen moeten helpen zich te ontplooien.

Desmond Tutu: 'Iemand met ubuntu staat open voor en is toegankelijk voor anderen, wijdt zich aan anderen, voelt zich niet bedreigd door het kunnen van anderen omdat hij of zij genoeg zelfvertrouwen put uit de wetenschap dat hij of zij onderdeel is van een groter geheel en krimpt ineen wanneer anderen worden vernederd of wanneer anderen worden gemarteld of onderdrukt.'

Nelson Mandela: 'Als een reiziger door een land trekt en bij een dorp stopt dan hoeft deze niet om voedsel of water te vragen. Zodra hij stopt, geven de mensen hem eten en nodigen hem uit. Dit is slechts één aspect van Ubuntu, want er zijn verschillende aspecten. Ubuntu betekent niet dat mensen niet rijk mogen worden. De vraag is, Verrijk je jezelf om de gemeenschap om je heen in staat te stellen zich te verbeteren?'

Filmpjes met en over het werk van Huub en Adelheid Kortekaas