| Naam | Forever |
| Genre | documentaire |
| Regisseur | Heddy Honigmann |
| Onderwerp | Parijse begraafplaats Père-Lachaise, over het belang van kunst in het leven |
| Jaar | 2006 |
Video
trailer
fragment (Engels)
Hele documentaire is hier te zien: 2Doc.nl
Gesprek met Heddy Honigmann over Forever: Docugast Heddy Honigmann over Forever - VPRO
Inhoud
Nederlandse documentaire van regisseuse Heddy Honigmann over de Parijse begraafplaats Père Lachaise. Onder de grond ligt een indrukwekkend gezelschap van kunstenaars uit diverse windstreken en tijdperken zij aan zij. Sommigen, zoals Piaf, Proust en Chopin, worden vele jaren na hun dood nog altijd aanbeden. Anderen lijken haast vergeten, of worden slechts bezocht door een enkele liefhebber. Vechtend tegen de vergetelheid en de grilligheid van de geschiedschrijving leven zij voort in de bewondering van de levenden. Honigmann portretteert een aantal van deze beroemdheden als Honoré de Balzac, Frédéric Chopin, Jim Morrison en Oscar Wilde aan de hand van gesprekken met bezoekers van het graf. Daarnaast is er ook ruimte voor sfeerbeelden en gesprekken met familieleden van onbekende 'bewoners' van de necropool. Met archiefmateriaal van onder andere Maria Callas, Georges Mélies en Simone Signoret, de muziek van Frédéric Chopin en Michel Petrucciani en teksten van Marcel Proust wordt het geheel gecompleteerd.
Forever is een film over de kracht en vitaliteit van kunst, over een plek waar liefde en dood hand in hand gaan en schoonheid voortleeft. We zien de mysterieuze, kalmerende en troostende schoonheid van deze unieke begraafplaats door de ogen van de bezoekers van nu. Velen komen voor hun 'eigen' geliefde: echtgenoten, echtgenotes, familie en vrienden. Anderen eren 'hun' kunstenaar door een persoonlijke boodschap of een bloem achter te laten. Terwijl bewonderaars met ons het belang van kunst en schoonheid in hun leven en hun verdriet om het verlies van dierbaren met ons delen, openbaart het kerkhof zich geleidelijk niet alleen als een rustplaats voor de doden, maar ook als een bron van rust en inspiratie voor de levenden.
De stilte die een van de personages in Forever laat vallen is volgens haar 'de mooiste stilte' uit al haar films.
Meningen
Rob Veerman op Cinemagazine.nl:
Wie is niet ooit eens op de fameuze begraafplaats Père-Lachaise geweest toen hij Parijs bezocht? De overzichten met de ligging van de ‘belangrijke’ graven worden bij de ingang al uitgereikt, velen werken de standaard toeristische route met de graven van bekende persoonlijkheden af. Historisch is verder van belang dat hier in 1871 de grote opstand van de anarchisten werd neergeslagen, dit kostte circa 1.000 mensenlevens. Als begraafplaats bestaat Père-Lachaise al sinds 1804 en het is al vanaf het begin een prestigieuze laatste rustplaats met vele, bijna groteske grafmonumenten. Gelukkig heeft regisseur Heddy Honigmann de voor de hand liggende val weten te vermijden om ook het graf van de bekende Jim Morrison (zanger van The Doors) uitgebreid in beeld te brengen. Over alles wat zich rond dit graf afspeelt is inmiddels al zoveel gefilmd dat dit aan deze documentaire weinig toegevoegde waarde zou geven. Vanzelfsprekend komen er op meerdere momenten verwijzingen naar dit fameuze graf naar voren. Daarbij geldt dat deze begraafplaats zoveel beroemdheden herbergt, dat de bezoekers van het graf van Jim Morrison niet meer dan een verbinding vormen naar de vele andere, soms zeer interessante bezoekers van de graven in deze film.
Op een luchtige en subtiele wijze is de opgewektheid verfilmd van oude weduwen die het graf van hun echtgenoot bezoeken die in het “Quartier Jim Morrison” is begraven. Daardoor is er nog altijd veel aanloop van bezoekers die daar met drank en muziek mijmeren over de goede oude tijden van The Doors. Dat brengt, vinden zij, veel reuring in het ‘leven’ van hun overleden echtgenoot, maar natuurlijk ook voor hen zelf. De documentaire is een prachtige mengeling van beelden over soms minutieus en met veel liefde en toewijding verzorgde grafmonumenten, die soms erg veel pracht en praal uitstralen. Fans en geliefden, maar ook anonieme verzorgers beheren met grote toewijding de nagedachtenis van de hun dierbaren. De regisseur slaagt er in hun gevoelens en gedachten naar boven te krijgen. Zij doen openhartige uitspraken over wat hen steeds naar deze begraafplaats doet terugkeren. Hun inspiratie en de beelden van pracht en praal worden subtiel afgewisseld met stemmige beelden van grafmonumenten waar de tijd zijn werk doet en waar door de afwezigheid van liefhebbende verzorging de grafzerken zuchten onder de slopende werking van de natuur.
Toch is het geen somber stemmende documentaire, er zijn vele momenten waarop humor en inspiratie de film juist ook lichter maken. Forever is een hoogst integere mengeling van overpeinzingen en zieleroerselen van mensen die soms op een moment in hun leven letterlijk geraakt zijn voor de rest van hun leven door bijvoorbeeld een toevallige ontmoeting met een andere bezoeker van het graf of het lezen van bijvoorbeeld een boek van de overledene. Roerend om te zien is de wijze waarop sommigen de graven minutieus schoonpoetsen en bijvoorbeeld voorzien van instrumenten waardoor zij het verblijf van de overledene in het ‘hiernamaals’ kunnen veraangenamen. Een schilderkwast die wordt achtergelaten bij het graf van Modigliani en een pen bij Marcel Proust. Mensen die A la recherche du temps perdu eerst onleesbaar vonden en pas op latere leeftijd het inzicht kregen in wat Proust hier eigenlijk heeft geschreven en bedoeld.
De serene rust en vrede die zij uitstralen bij het lezen van een boek aan een graf. Bij sommige overpeinzingen van bezoekers worden hun herinneringen prachtig afgewisseld met oude filmopnamen van de overledene, zoals bij Maria Callas en Simone Signoret, maar evenzeer met oude trucagefilms van filmpioniers uit de beginperiode van de cinemahistorie die hier ook begraven liggen. De Japanse pianiste die Chopin vereert en daarmee tegelijkertijd haar overleden vader eer bewijst, levert met haar pianospel een prachtig stukje visuele en muzikale ondersteuning aan deze documentaire. De documentaire is in een bij deze beschouwende film behorend langzaam tempo opgebouwd en heeft exact de juiste snelheid en duur. Magnifieke overgangen tussen de bezoekers van de graven en de oprechtheid van hun antwoorden maken deze documentaire tot een pareltje. Hun ingetogen emoties laten hen en hun herinneringen en zieleroerselen komen goed uit de verf.
Heddy Honigmann is er wederom in geslaagd een documentaire van hoog niveau af te leveren die gaat over de vitale kracht van kunst, over een plek waar schoonheid 'eeuwig' voortleeft, waar liefde en dood samengaan. Een ‘must see’ voor de serieuze filmliefhebber en vanzelfsprekend onontbeerlijk als u van plan bent Parijs en Père-Lachaise (weer) eens te bezoeken.
Inspiratie
Eén van mijn favoriete onderwerpen: de dood, een begraafplaats. In deze documentaire worden de doden getoond en geëerd door de levens van de nabestaanden en bezoekers van de graven. Zo liefdevol gemaakt. Als ik zelf weer eens op een begraafplaats loop en mijn ogen langs de namen op de stenen laat gaan realiseer ik dat achter iedere naam een leven schuil gaat. Ik zou het verhaal achter al die doden, al die mensen die ooit leefden, willen optekenen. Zodat ze meer zijn dan alleen die samenvatting op die koude steen. Zodat ze bestaan hebben en blijven voortbestaan. Opdat ze niet vergeten worden.
